Theo quy luật thông thường, sự nổi lên của một nền văn minh là một chỉnh thể phức hợp. Ý nghĩa này muốn nói là trên đảo Rapanui không nên chỉ có những tượng đá như vậy, mà phải gồm có cả tôn giáo, tín ngưỡng, thần thoại, truyền thuyếtvà những sản vật văn minh khác nữa như vốn tự…
Căn cứ theo hồi ký Rôgơven thì khi họ đặt chân lên đảo Rapanui đã phát hiện thấy xung quanh những tượng đá có rất nhiều nhũng tấm gỗ, trên đó khắc đầy những chữ tượng hình kỳ dị.
Những chữ tượng hình đó vô cùng kỳ quái, nó khác hẳn chữ tượng hình cổ đại của Trung Quốc, mà cũng khác vớichữ tượng hình của Ấn Độ, Ai Gập, Những hình tượng của họ có đặc trưng theo xu hướng phù hiệu. Những nét khắc thổ mảnh sâu nông, dường như đều mang theo hàm ý nhất định. Hơn nữa cả tấm hoàn chỉnh thì tựa như phương thức sắp xếp viết theo mật mã, và dường như đều biểu hiện một quy luật tiết tấu nào đó, có cảm giác nhịp điệu lên xuống.
Sau đó khi các giáo sĩ phương Tây đến, những tấm gỗ có khắc chữ tượng hình đặc biệt đó ở trên đảo bị đốt hết. Các giáo sĩ đó nói rằng, văn tự trên những tấm gỗ đó là bùa chú của ma quỷ. Những hành động ngu xuẩn tuyệt đỉnh đó khiên cho các nhà nghiên cứu ngày nay cảm thấy đáng tiếcvô cùng. Bởi vậy cho đến nay chỉ có 10 tấm không hơn khắc chữ như vậy được lưu giữ ở các viện bảo tàng trên thế giới. Nội dung được viết trên đó, các chuyên gia trên thế giới đã nghiên cứu và sử dụng cả máy tính điện tử hiện đại giúp sức, nhưng đến nay vẫn chưa dịch ra được.
Đảo Rapanui, hòn đảo núi lửa cô đơn cách xa đại lục dường như không được nền vàn minh đại lục “tới thăm viếng”. Vậy mà cư dân trên đảo lại sáng tạo ra được loại văn tự cho đến nayngườita vẫn chưa dịch được. Điều đó không thể không khiến người ta cảm thấy kỳ lạ. Theo lẽ thường một dân tộc đã có thể sáng tạo ra chữ viết, thì nó cũng sáng tạo ra cùng với chữ viết là những sản phẩm văn minh khác nữa. Đáng tiếc rằng, ngoài những tượng đá khổng lồ ngườita không tìm thấy thứ gì khác được coi là dấu vết tương ứng với chữ viết của nền văn minh trên đảo.
Cư dân trên đảo mang màu da rất phức tạp, chứng tỏ đảo này có rất nhiều dân tộc cư trú hỗn hợp. Nhưng Rôgơven kể lại khi phát hiện đảo và tượng đá, những tấm gỗ trên đảo, thì cư dân toàn bộ trên đó chỉ có mấy trăm người. Có mấy trăm người mà lại do nhiều chủng tộc hỗn hợp, thật là điều đáng phải nghi ngờ.
Đọc thêm tại:
